Twee voor allen. Allen voor twee.

De degens van Dumas’ musketiers blinken als nieuw in deze HD-versie van Richard Lesters heerlijke avonturenkomedies.

In 1973 draaide Richard Lester twee zwierige musketierfilms voor de prijs van één. Voor zijn vedettencast met Michael York, Raquel Welch, Charlton Heston, Oliver Reed, Richard Chamberlain en Faye Dunaway gold dat ook letterlijk. Alle acteurs dachten voor één groots, drie uur durend mantel- en degenepos getekend te hebben, maar Lester en de Mexicaans-Franse filmmogul Alexander Salkind wisten er uiteindelijk twee films uit te puren.

Toen ze in de smiezen kregen dat The Three Musketeers een jaar later zou worden opgevolgd door The Four Musketeers lieten de acteurs zich niet onbetuigd. In de hoop een extra gage op te strijken werd de acteursvakbond Screen Actors Guild ingeschakeld en die daagde Salkind voor de rechter. Daar kreeg de cast uiteindelijk gelijk, wat resulteerde in het beroemde Salkind-arrest dat stipuleert dat acteurs altijd op voorhand op de hoogte moeten zijn van het precieze aantal films waaraan ze participeren.

Waarover Chamberlain, Heston, Welch en co dan weer geen reden tot klagen hadden, was de kwaliteit van Lesters beide avonturenkomedies. Met zijn epische actiescènes, somptueuze kostuums en energieke mise-en-scène staan beide films nog steeds te boek als misschien wel de beste adaptaties van Alexandre Dumas’ onverslijtbare en veelvuldig verfilmde episoderoman uit 1844.

De Brits-Amerikaanse regisseur genoot indertijd een stevige reputatie als hipster – met dank aan zijn Beatlesvehikels A Hard Day’s Night (1964) en Help! (1965) en zijn swinging sixties-komedie The Knack … and How to Get It (1966). Toch bleef hij verrassend trouw aan Dumas’ verhaal over de intriges aan het hof van de Franse koning Louis XIII en de machtsstrijd tussen de Engelse Lord Buckingham en kardinaal Richelieu, hier met plezier vertolkt door Charlton ‘Mozes’ Heston.

Het resultaat bleek vintage Lester – lees: luchtig, romantisch en met de tong stevig tegen de wang gedrukt. Nooit eerder oogden de avonturen van Athos, Porthos, Aramis en hun jonge metgezel d’Artagnan zo heerlijk kolderiek, met goed getimede slapstick, een vleugje zedige erotiek (bedankt, seksbom Raquel Welch) en een stevige portie Britse ‘silliness’.

Dat Lesters seventiesfilms – nu uit op Blu-ray met kleuren die knallen en degens die blinken als nieuw – hoog boven recentere Dumasadaptaties uitsteken, hoeft geen betoog. Niet alleen lijkt de jongste 3D-versie die deze week de zalen annexeert in vergelijking met beide Lesterklassiekers een hysterische verkleedpartij. Ook zijn eigen threequel The Return of The Three Musketeers die hij in 1989 inblikte met grotendeels dezelfde cast en waarvoor hij zich baseerde op Dumas’ vervolgverhaal Vingt ans après, haalde bij lange na niet hetzelfde verkwikkende niveau.

Eindbilan: mantel- en degenplezier waar – zeker ook door de digitale poetsbeurt – nog steeds geen roest op zit.

Dave Mestdach