De vier minst kerstige kerstfilms aller tijden

Kerstsfeer: je half lam vreten en dan een kerstfilm opzetten, zodat je niet met de familie hoeft te praten. Maakt niet uit welke kerstfilm, zolang er af en toe een dikke kerel in een rood pak voorbijkomt, hoort u ons niet klagen. De seizoensgebonden laksheid komt overigens soms van twee kanten: vier halfgare kerstkalkoenen.

Er is één zekerheid in het Star Wars-universum: oude Star Wars-fans zullen de oorspronkelijke trilogie blijven verdedigen met het nostalgisch fanatisme van hun generatie voor plateauschoenen, autoloze zondagen en partnerruil. ‘Star Wars was puur,’ zo klinkt de mantra, alsof A New Hope het filmische equivalent is van Please Please Me en Jar Jar Binks hun Yoko Ono.

Zij vergeten daarbij maar wat graag Star Wars: Episode IV and a 1/2: The Star Wars Holiday Special, een als tv-film verklede reclamespot waarin Chewbacca herenigd wordt met zijn familie harige schreeuwlelijkerds en anderhalf uur lang onschuldige kinderen speelgoed probeert aan te smeren. Een film die zo slecht was dat zelfs George Lucas wenst dat hij elke kopie van de special van de aardbodem kon verwijderen. Het liefst met een voorhamer. Zijn woorden.

Delen zijn mening: Harrison Ford, Carrie Fisher, Mark Hamill en James Earl Jones (de stem van Darth Vader). Die zien er in deze derderangs kleutervertoning allemaal uit alsof ze ergens anders willen zijn. Carrie Fisher wás ook ergens anders, in een galaxy far, far away, of waar je ook naartoe gaat wanneer je cocaïne met lsd mengt. U bent geen echte fan tot u Leia zo high als een ruimtegekko ‘We celebrate a day of peace’ hebt horen zingen, aangevuld met enige orkestrale passages uit het Star Wars-thema, terwijl ze maniakaal Chewbacca’s vacht streelt. Fisher heeft Lucas naar eigen zeggen jarenlang gesmeekt om een kopie van haar vocale prestatie. De reden: zodat ze tijdens feestjes haar gasten op tijd en stond het huis uit kan jagen.

Carrie Fisher ligt altijd stipt om elf uur in bed.

Er wordt wel eens beweerd dat kerst draait om samenzijn, altruïsme en het strategisch negeren van oma’s nonchalante racisme. We doen het namelijk niet voor de pakjes – of dat is toch een van de wijze lessen die kerstfilms ons doorgaans proberen bij te brengen.

Behalve Jingle All the Way dan, mogelijk de meest kapitalistische kerstfilm ooit. Daarin moet Arnold Schwarzenegger, ook úw eerste keuze voor een kerstfilm, voor zoonlief een Turbo-Man zien te vinden, een actiefiguur naar een gelijknamige tv-serie. De pop is vanzelfsprekend overal uitverkocht, zonder twijfel aan vaders die wel hun kinders karatetoernooien bijwonen. Verwacht dus geen film vol haardvuren, kerstbomen en sneeuwbalgevechten. Het gros van Jingle All the Way speelt zich af in winkels waar Schwarzenegger zijn familie negeert en de schappen afschuimt om de liefde van zijn kind te kopen – zonder twijfel zijn beste vaderrol sinds Terminator 2.

Voor de duidelijkheid: de film werd verkocht als een satire op het kapitalisme. Wat een beetje vreemd is, aangezien de merchandise bestond uit een heel gamma Turbo-Man-speelgoed. Alleen: de producenten hadden zo lang zitten hannesen over Schwarzeneggers contract dat de derdewereldkinderen niet genoeg tijd hadden om al die poppen te stikken. De film over kerstcadeaus had uiteindelijk nauwelijks koopwaar te bieden. Dát noemen wij nu satire.

20th Century Fox had dat poppengeld nochtans goed kunnen gebruiken: enkele jaren later dwong een rechter de studio 19 miljoen dollar te betalen aan uitgeverij Murray Hill, dat Fox twee jaar daarvoor een volgens hen erg gelijkaardig script had aangeboden.

Uitbuiting en diefstal met kerst: zelfs Ebenezer Scrooge vindt Jingle All the Way verknipt.

De makers van Jack Frost vragen zich nog altijd af waar het fout is gelopen. Een verhaal over een eenzame jongen die tijdens de feestdagen met een levende sneeuwman (met de ziel van zijn net overleden vader) magische avonturen beleeft: je moet al serieus wat glühwein binnen hebben om dat kerstgevoel te verknoeien.

Of gewoon heel unheimliche dingen doen met sneeuw- en Batmannen.

U moet weten dat de titulaire Frost vertolkt werd door Michael Keaton, toen vooral bekend uit de Batman-films van Tim Burton. Een rol die iets te hard op hem was blijven plakken: hij speelt de sneeuwvader – ‘Snow dad is better than no dad’ – met een intensiteit die eerder een gevecht op leven en dood met The Joker suggereert dan een sneeuwballengevecht met pubers.

En dan is er nog dat andere ding: het gezicht van de sneeuwman zelf. De diepe, koolzwarte ogen, de als uit marmer gehouwen jukbeenderen, de havikswortel: zijn gezicht is niet enkel menselijk, maar ook sexy. De sneeuwpop was dan ook niet naar Keaton gemodelleerd, maar naar de oorspronkelijke ster van de film: George Clooney. Die had op het laatste moment afgezegd om een andere film te doen, en er was niet genoeg tijd om de sneeuwpop nieuwe gelaatstrekken aan te meten. Die mysterieuze glimlach om Jacks bevroren mondhoeken? Clooney, who else?

Die film waarvoor Clooney verstek liet gaan was trouwens Batman & Robin, een film met zo mogelijk nóg meer woordspelingen over sneeuw dan Jack Frost. In Jack Frost loopt dus de oude Batman rond met het gezicht van de nieuwe Batman.

Film of koortsdroom? We beginnen zelf te twijfelen.

Er zijn filmgenres die perfect in de kerstsfeer passen. De western hoort daar niet bij.

Het moet zijn dat John Ford de memo daaromtrent nooit heeft gekregen. Volgens Ford is niets meer Kerstmis dan John Wayne, een brandende zon en wapengeweld. Of dat is toch wat 3 Godfathers suggereert, de eerste – en tot nader order laatste – kerstwestern. Niet dat het de gemiddelde kijker meteen opvalt, maar 3 Godfathers is eigenlijk het verhaal van de Drie Koningen: drie bankovervallers vinden een stervende moeder in de woestijn en beloven voor haar pasgeboren baby te zorgen. Het enige witte daarbij is de eindeloze zoutvlakte die de desperado’s moeten oversteken op zoek naar water en beschaving.

Hoe kerstig kan een film zijn wanneer je de hoofdrolspeler halverwege de opnames naar het ziekenhuis moet haasten wegens zware zonnebrand? Zeer dus. Het rare is namelijk dat 3 Godfathers werkt. Kijk voorbij de cactussen en de schilferende huid en de film blijkt plots een prachtig, traditiegetrouw kerstverhaal. John Wayne begint als een egoïstische smeerlap, maar vindt tegen het einde van de film zijn ziel, leert de waarde van samenzijn en beroert iedereen zo dat al zijn zonden vergeven worden.

Wij onthouden: sneeuw, dennenbomen en haardvuren hoeven niet. Een kerstfilm kan zelfs in het wilde Westen. Zolang hij zijn hart maar op de juiste plaats heeft.

Hoofdredacteur zegt dat elke keer we een lijst afronden zonder sarcasme een engel vleugels krijgt.

Cedric Voets