De tijdbom van Orson Welles: ‘Zorg er gewoon voor dat je lippen bewegen’

© .

Scènes die op uw netvlies gebrand staan. Deze week: de kraan en de tijdbom uit Orson Welles’ Touch of Evil (1958).

HET SHOT

Al in de eerste scène van Touch of Evil ziet u een tijdbom die, luttele seconden voor een pafferig type van middelbare leeftijd met zijn veel te jonge vriendinnetje in een auto stapt, door een onguur sujet wiens schaduw in onheilspellend zwart over een muur vliegt in de kofferbak wordt gedropt, waarop de camerakraan de hoogte in gaat en u dwars door een nachtelijk Mexicaans grensstadje het laatste ritje van de twee volgt, terwijl zij op de tonen van Henry Mancini en de tikkende bom in en uit beeld glijden en tussen het eerste kruispunt en de douanepost tot drie keer toe het pad kruisen van advocaat Mike Vargas (Charlton Heston) en zijn bruid Susie (Janet Leigh), die op het punt staan elkaar voor het eerst op Amerikaans grondgebied te kussen, net op het moment dat u het onfortuinlijke koppel buiten beeld de lucht in hoort vliegen… En cut! Het openingsshot van Orson Welles’ op één na beste film duurt 3 minuten en 20 seconden.

De tijdbom van Orson Welles: 'Zorg er gewoon voor dat je lippen bewegen'


HET ONTSTAAN

Orson Welles had al tien jaar niet meer in Hollywood gewerkt toen hij voor Touch of Evil werd ingehuurd. Oorspronkelijk alleen als acteur, maar zijn tegenspeler Charlton Heston wist de producers er naar eigen zeggen van te overtuigen om hem de film ook te laten regisseren. Nog volgens Heston duurde het een hele nacht om het shot goed te krijgen, en in de take die de film gehaald heeft, ziet u de dageraad inderdaad al voorzichtig door het donker gluren. De scène moest telkens opnieuw worden gedaan omdat de douanebeambte helemaal op het einde keer op keer zijn tekst verknalde, tot Welles hem ten einde raad zei: ‘Zorg er gewoon voor dat je lippen bewegen, dan lossen we het achteraf wel op.’ Heston, jaren later: ‘Die arme man was waarschijnlijk te zwaar onder de indruk van die hele crew die iedere keer op hem afkwam.’ Zou weleens kunnen kloppen: het shot was naast een virtuoze masterclass in suspense ook een enorme logistieke krachttoer, een ballet met tientallen figuranten, verkeersagenten, een groentekar en een vijftal geiten. Maar het allermoeilijkste moet toch het uittekenen van het traject van die kraan geweest zijn.

De tijdbom van Orson Welles: 'Zorg er gewoon voor dat je lippen bewegen'


HOMMAGE

De verwijzingen naar Touch of Evil in de film- en tv-geschiedenis zijn talrijk, van de poster in het kantoor van House M.D. tot die achter de rug van de tot seniele oude wapengek verworden Charlton Heston (zonde!) in Bowling for Columbine van Michael Moore. Het openingsshot zelf kreeg een prachtig eerbetoon in het 7 minuten en 47 seconden durende kraanshot dat Robert Altmans The Player (1992) opent. Tijdens dat shot hoort u twee mannen in het voorbijgaan over de openingssequentie van Touch of Evil praten. Dat Altman de ouverture van Welles achteraf ‘oeverloos pretentieus’ zou noemen, bewijst alleen maar zijn slechte karakter.

De tijdbom van Orson Welles: 'Zorg er gewoon voor dat je lippen bewegen'


De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content