Claudia Cardinale, bijna zo jong als het festival van Cannes: ‘Dieren zien het beest in mij’

Een promobeeld voor Circus World, waarin Cardinale het scherm deelde met John Wayne en Rita Hayworth. © Isopix

Het sensuele zinnebeeld van de zeventigste editie van het filmfestival van Cannes is een dansende Claudia Cardinale, muze van Visconti, Leone en Herzog, tegenspeelster van Delon, Mastroianni en Wayne. Onder veel anderen. ‘Normaal heb je één leven, ik heb er 124 gehad.’

Niet Nicole Kidman met haar vier projecten, maar Claudia Cardinale wordt dit jaar de meest bekeken vrouw van Cannes. De woeste schoonheid uit filmerfgoed als Il gattopardo (1963), Otto e mezzo (1963) en Once Upon a Time in the West (1968) siert de affiche van deze verjaardagseditie. Je kunt straks aan de Azorenkust niet links of rechts kijken zonder op het vitalistische beeld van een in het rond dansende Cardinale, in de fleur van haar leven, te stoten.

Iets moeilijker is haar strikken voor een interview. Voor iemand die negen jaar ouder is dan het zeventigjarige festival heeft ze een belachelijk drukke agenda: sinds 2009 heeft ze in zomaar even achttien films meegespeeld, waaronder All Roads Lead to Rome (2015) met Sarah Jessica Parker en Effie Gray (2014) met Emma Thompson. En als ze niet op een filmset staat, is er altijd wel ergens een oeuvreprijs in ontvangst te nemen of een goed doel te steunen. Uiteindelijk lukt het om Cardinale aan de lijn te krijgen. Af en toe klutst ze wat namen en data door elkaar, ze antwoordt niet altijd op de vraag, maar voor een vrolijke wandeling door haar roemrijke verleden zitten we goed.

U was niet makkelijk te vinden. Druk, druk, druk?

Claudia Cardinale: Ik word nog steeds uitgenodigd op filmfestivals in alle uithoeken van de wereld – ik weet geen blijf meer met al de prijzen die ze mij geven. Ondertussen zit ik trouwens al aan 124 films. Ik ben net nog overal Nobili bugie gaan presenteren, een film van Antonio Pisu over de Tweede Wereldoorlog. Mijn personage verbergt Joden in haar huis. In Rudy van Nico Cirasola speel ik de moeder van filmster Rudolph Valentino. En dan is er nog Una gita a Roma van Karin Proia, over twee gevluchte kinderen die in Rome belanden. Dit jaar staan me nog de opnames van drie films te wachten, eentje met Emma Thompson, eentje in Italië en eentje in Frankrijk. En dat voor iemand die vorige maand 79 jaar oud is geworden. (lacht)

Regisseur Visconti noemde me een mislukte jongen, wat hem wel beviel: hij hield van de mannen

Uw sporen hebt u al lang meer dan verdiend. Blijft u werken uit liefde voor de film, voor het geld of uit gewoonte?

Cardinale: Ik sta daar niet bij stil. Men blijft me gewoon vragen, en als het scenario me aanstaat, aanvaard ik. Jonge regisseurs krijgen voorrang – mijn manier om hen een beetje op weg te helpen.

Als kind wilde ik ontdekkingsreiziger worden. Dat is aardig gelukt. Ik heb in Australië, Rusland, Peru, het Amazonewoud, Amerika en zowat heel Europa gedraaid.

U bent op prille leeftijd ontdekt in Venetië, maar u woonde op dat moment niet eens in Italië.

Cardinale: Mijn ouders waren Siciliaans maar we woonden in La Goulette, de haven van Tunis. Ik was mijn mama aan het helpen op een liefdadigheidsfeest toen een man me plots het podium op trok en me uitriep tot de mooiste Italiaanse van Tunesië. Terwijl ik niet eens aan de schoonheidswedstrijd die daar plaatsvond deelgenomen had. De prijs bestond uit een reis naar de biënnale van Venetië. Ik was amper zestien, en mijn moeder ging mee. Ik verscheen er in bikini, niet goed wetend dat de bikini Italië nog niet bereikt had. Gevolg: de paparazzi lieten me niet met rust en de ene regisseur na de andere producent klampte me aan om in hun films te spelen. (lacht) Ik zei no, no e no. De dag dat ik weer het vliegtuig naar huis opstapte, kopten de kranten: ‘Het meisje dat films weigert te maken’. En nog ging de storm niet liggen. Mijn vader bleef maar telegrammen uit Italië krijgen. Hij werd dat beu en zei uiteindelijk: ‘Claudia, doe me een lol en máák die films.’

Wat herinnert u zich nog van uw eerste films?

Cardinale: Mijn allereerste langspeelfilm was Jacques BaratiersGoha (een Frans-Tunesische film met Omar Sharif, waarin Cardinale een kleine rol had en die in 1958 in Cannes bekroond werd, nvdr.). Ik speelde een gesluierde Arabische. Mijn eerste Italiaanse film was I soliti ignoti van Mario Monicelli. Ik verstond niet wat er gezegd werd want ik sprak toen geen woord Italiaans. Tunesië was een Frans protectoraat. Ik sprak Frans, Arabisch en het Siciliaanse dialect van mijn ouders. Jarenlang nog ben ik gedubd. Ik leerde wel Italiaans spreken, maar daar klonk een Frans accent in door.

Met Luchino Visconti hebt u maar liefst vier films gedraaid, waaronder het virtuoze Il gattopardo.

Cardinale: Visconti nodigde me vaak bij hem thuis uit, meestal om te dineren. Hij had de vreemde gewoonte om juwelen in mijn serviette te verstoppen. (lacht) Visconti was ontzettend gecultiveerd. Hij kon prachtig vertellen over muziek, schilderkunst, literatuur en geschiedenis. Hij noemde me een mislukte jongen. Dat beviel hem wel. Hij hield namelijk van de mannen, zoals u wel weet.

Claudia Cardinale, bijna zo jong als het festival van Cannes: 'Dieren zien het beest in mij'

Die mislukte jongen gold wel als een van de mooiste vrouwen van haar tijd. Waarom zei Visconti dat precies?

Cardinale: Omdat ik erop stond mijn stuntwerk zelf te doen.

U was niet het type dat bang was voor een blauw oog of een gebroken nagel?

Cardinale: Ik was wild. Ik deinsde nergens voor terug. Ik hou van gevaar en avontuur. Voor de première van Il gattopardo in Cannes kwam een circusman aangewandeld met een luipaard. Ik rende op hen af en gaf dat luipaard een kus. Visconti verbleekte. Ik hoor hem nog roepen: ‘Claudia, wat doe je nu? Dat is geen kat, dat is een luipaard! Je bent gek!’

In Circus World (1964) spelen John Wayne en Rita Hayworth mijn ouders. Tijdens de opnames stapte ik zonder aarzelen in de leeuwenkooi en heb ik die beesten omhelsd. De regisseur zei dat ik geschift was. Beesten hebben mij nooit aangevallen. Ik weet niet waarom. Misschien zagen ze een beest in mij. (lacht)

In 1963, het jaar van Il gattopardo, was u ook te zien in Otto e mezzo, van die andere Italiaanse grootmeester, Federico Fellini.

Cardinale: De eerste film ook waarin ik niet gedubd werd. Otto e mezzo en Il gattopardo heb ik tegelijk opgenomen. Best vervelend. Ik had donker, lang haar maar Fellini wilde blond. De ene week was ik zo een brunette, de volgende een blondine. Visconti en Fellini waren twee uitersten. Met Visconti was het alsof je theater maakte. Alles was vooraf tot in de details uitgetekend. Fellini had nauwelijks een scenario. Hij nam de plaats van Marcello Mastroianni in en ging met me in dialoog. Ik moest improviseren. Nu, moeilijk was dat niet: ik moest mezelf spelen, Claudia Cardinale.

Nog in datzelfde jaar 1963 duikt u ook op in The Pink Panther van Blake Edwards, het begin van een kort Amerikaans hoofdstuk in uw carrière.

Cardinale: Toen David Niven me voor het eerst in levenden lijve zag, gaf hij me het mooiste compliment dat ik in mijn hele leven gekregen heb: ‘Claudia, jij bent het beste wat Italië heeft voortgebracht sinds de uitvinding van spaghetti.’ (lacht)

Ik heb een paar mooie films in de VS gedraaid, zoals The Professionals (1966) van Richard Brooks. Ik stond ook tweemaal tegenover Rock Hudson. Hij was homo, in een tijd dat je naar werk kon fluiten als je daarvoor uitkwam. Daarom deden we alsof we een koppel vormden. We liepen arm in arm over straat, hij kwam bij mij ontbijten en dineren. Toen we een scène voor Blindfold (1966) in Flordia opnamen, zagen we ineens een enorme kaaiman. Ik dook het water in en gaf dat beest een kus. Rock Hudson viel van zijn sus. Zo hard was hij geschrokken. (schatert)

In Cannes met BURT LANCASTER, ter promotie van IL GATTOPARDO. 'Ik heb dat luipaard een kus gegeven. Voor Circus World, met John Wayne, heb ik ook nog leeuwen omhelsd.'
In Cannes met BURT LANCASTER, ter promotie van IL GATTOPARDO. ‘Ik heb dat luipaard een kus gegeven. Voor Circus World, met John Wayne, heb ik ook nog leeuwen omhelsd.’ © isopix

Ik zat aan zijn zijde toen hij aan aids gestorven is. Het was vreselijk om zo’n goede vriend, zo’n formidabele man te zien gaan.

U keerde relatief snel Amerika de rug toe. Waarom eigenlijk?

Cardinale: De studio’s stonden met contracten te zwaaien, maar ik voelde me er niet thuis. Ik antwoordde dat ik een Europese was, geen Amerikaanse.

Een van uw bekendste rollen is die van ex-prostituee Jill McBain in Once Upon a Time in the West, de legendarische spaghettiwestern van Sergio Leone. Begrijpt u waarom net die rol iconisch is geworden?

Cardinale: Nog steeds wordt overal waar ik ga Ennio Morricone’s fantastische muziek voor die film gespeeld. Nu, ik was zowat de enige vrouw in de film. Dat helpt in elk geval om op te vallen. (grijnst) Ik heb in mijn leven het enorme geluk gehad dat ik voor héél grote regisseurs heb mogen werken. Sergio Leone is er daar een van.

Op een bepaald moment heb ik in een hangmat een liefdesscène met Henry Fonda, de slechterik uit de film. Wat je niet ziet, is dat Fonda’s vrouw naast de camera postgevat had naast de camera en me nauwlettend in het oog hield. De haat droop van haar gezicht. (lacht) Tja, we moesten die scène spelen, en het was absoluut niet zo dat ik verliefd was op Fonda.

Had u uw reputatie tegen?

Cardinale: Ik ben nooit voor de mannen gevallen. Er is eigenlijk maar één man in mijn leven geweest: Pasquale Squitieri(Italiaanse regisseur en scenarist, nvdr.), die in februari overleden is. Tien films hebben we samen gemaakt.

Niet dat alle mannen zich daar meteen bij neerlegden.

Cardinale: Marlon Brando wist dat hij mijn favoriete acteur was – we hebben ooit bijna samengewerkt, maar de producent wilde me niet. Hij heeft ooit bij me in Los Angeles aangeklopt. Hij deed er alles aan om me te verleiden. Toen hij inzag dat zijn pogingen ijdel waren, begon hij te lachen: ‘Jij bent duidelijk een Ram, net als ik.’ Toen hij weg was, heb ik mezelf uitgescholden: idioot!

Klopt het verhaal dat het u jarenlang verboden was om te verdikken en dat zelfs uw sociaal leven gecontroleerd werd?

Marlon Brando deed er alles aan om me te verleiden. Tevergeefs. Toen hij weg was, heb ik mezelf uitgescholden: idioot!

Cardinale: Vandaag kun je je dat niet meer voorstellen, maar ook in Europa kon je als actrice destijds onder contract liggen bij een productiemaatschappij (een ongewenste zwangerschap bracht de jonge Cardinale in de problemen, ze loste die op door een exclusief contract te sluiten met het bedrijf van filmproducent Franco Cristaldi, met wie ze tussen 1966 en 1975 ook getrouwd was, nvdr.). Ik was jarenlang een werkneemster die vier films per jaar moest doen en in ruil elke maand een loon uitbetaald kreeg. Ik mocht niet verdikken maar dat was niet zo’n probleem; ik heb nooit veel gegeten. Pasquale schrok heel hard toen uitkwam dat ik geen rotte cent op de bank had staan. ‘Met alle films die jij gedaan hebt?’ Ik kreeg een loon en het grote geld was voor de producent. Gemakkelijk was dat niet. Ik heb dat contract uiteindelijk verbroken.

Terwijl u zo beroemd was dat u zelfs uit Italië bent moet vluchten.

Cardinale: Het was niet meer te doen. Ik kon mijn huis niet verlaten zonder opgejaagd te worden door een of andere paparazzo. Ze stonden voor mijn deur te wachten. Ik ben drie keer naar een ander huis in Rome verhuisd. Hielp niet. Zelfs op het platteland wisten ze me te vinden. Daarom ben ik naar Parijs verhuisd.

In de jaren zestig stonden de mannen aan te schuiven om u aan het werk te zien. Uw schoonheid en sensualiteit werden vaak uitgespeeld. Hebt u het daar ooit moeilijk mee gehad?

Cardinale: Neen. Ik heb mezelf ook nooit mooi gevonden. Ik had een blonde, blauwogige zus die veel mooier was. Zij was graag actrice geworden. Ik niet. Toen het er toch van kwam, wilde ik beoordeeld worden op de films en op niets anders. Op dat gebied kan ik niet klagen: zoals ik al zei, ik heb met de grootste regisseurs mogen samenwerken, van het begin al.

Wel heb ik me nooit uitgekleed in een film. Daar trok ik de grens. Ik verkoop mijn lichaam niet. Ik heb me ook nooit willen conformeren aan wat de buitenwereld wil zien. Het interessante aan dit beroep is dat je meerdere levens leeft. Maar je moet vanbinnen wel sterk zijn. Je moet voor de camera iemand anders kunnen zijn en daarna weer jezelf. Anders verlies je je identiteit.

Er is wat ophef geweest over het affichebeeld van Cannes: men heeft de foto bewerkt en u wat dunner gemaakt. U schijnt dat niet erg te vinden?

Cardinale: Ik begrijp de polemiek niet. Die affiche is toch heel mooi? Ze is net als film bedoeld om te doen dromen. Maar wat ik niet verdraag zijn vrouwen die zich laten verbouwen. Ik heb me nooit laten verbouwen. Ik hou daar niet van. Maar ik heb makkelijk spreken. Mensen geloven me niet als ik zeg dat ik 79 ben. (lacht) Weet je wat mijn moeder placht te zeggen? ‘Jouw rimpels zijn niet te zien omdat je de hele tijd lacht.’

Cardinale in IL GATTOPARDO.
Cardinale in IL GATTOPARDO.

Niemand vindt het leuk om te verouderen maar de vele films waarin ze eeuwig jong en mooi zijn, maakt het voor actrices misschien nog moeilijker.

Cardinale: Je hoort wel vaker dat actrices niet kunnen aanvaarden dat de tijd voorbij gaat. Ik was ontzettend ontroerd toen ik het aanbod kreeg om in Circus World te spelen aan de zijde van Rita Hayworth, een buitengewone actrice – denk maar aan Gilda (1946). Toen ze mijn trailer binnenkwam, keek ze me aan en zette ze het op een huilen. ‘Wat scheelt er?’ vroeg ik geschrokken. ‘Ooit was ik ook zo mooi!’ ‘Maar wat zeg je nu? Jij bent nog altijd heel mooi.’ Rita Hayworth werd verteerd door nostalgie. Dat greep me enorm aan. Voor mij was ze een van de mooiste vrouwen ter wereld.

Als u zo graag ontdekkingsreiziger was geworden, moet u met volle teugen genoten hebben op de set van Fitzcarraldo (1982), Werner Herzogs krankzinnige film met Klaus Kinski als rubberbaron die in de Peruviaanse jungle een opera wil bouwen?

Cardinale: Het mooiste avontuur uit mijn leven! Er was niet veel te eten en de apen besprongen je de hele tijd. Op een dag kroop acteur Jason Robards een boom in en eiste een New York-steak. Er is een psy bij moeten komen om hem uit die boom te krijgen. De opnames zijn stilgelegd en pas herbegonnen na de komst van Kinski. Die haalde op zijn eerste dag een spiegel boven om na te gaan of hij wel beter belicht werd dan ik. Herzog bezwoer me dat Kinski ging bijdraaien, wat hij ook deed. De indianen in die film hadden nog nooit een westerse vrouw gezien. Ze dachten dat ik van een andere planeet kwam. Als ik er niet was, weigerden ze naar de set te komen. Op de laatste dag zochten ze – naakt zoals altijd – me op met wat aarde in hun handen. ‘Neem dit mee’, zeiden ze. Zo geschiedde.

Op naar het volgende avontuur!

Cardinale: Graag! Tot in Cannes!

In ONCE UPON A TIME IN THE WEST. 'Een van mijn bekendste rollen. Niet moeilijk: ik was zowat de enige vrouw in die film.'
In ONCE UPON A TIME IN THE WEST. ‘Een van mijn bekendste rollen. Niet moeilijk: ik was zowat de enige vrouw in die film.’© isopix

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content