VAN HET KIND EN HET BADWATER

Bridget Jones is terug en dit keer zit er geen chardonnay maar een baby in haar buik. Maar zat daar iemand op te wachten?

‘Hoe komt het dat Hugh Grant niet in de trailer voorkomt?’

‘Denk je dat Selena Gomez de soundtrack gehaald heeft?’

‘Zou Theresa May een cameo hebben?’

Toen bekend werd dat Bridget Jones twaalf jaar na de vorige, een derde film zou krijgen, gonsde het internet van de vraagtekens. ‘Is Renée Zellweger niet te slank geworden om nog een geloofwaardige Bridget te spelen?’ ‘Zou hij nog voor de kerstvakantie in de bioscoop te zien zijn?’ De belangrijkste vraag werd echter nooit gesteld: waarom?

Waarom wordt een personage dat zo inherent is aan de nineties plots weer vanonder het stof gehaald? Wat heeft Bridget Jones ons anno 2016 nog te bieden? Als de revivaldrang van de afgelopen jaren (Fuller House, iemand?) ons iets geleerd heeft, dan is het wel dat popculturele fenomenen het smakelijkst bewaard blijven binnen het vacuüm waarin ze ontstaan zijn. In het beste geval wekken reboots een golf van goedkope nostalgie op, in het slechtste geval krijg je Bridget Jones’s Baby. Schrijfster Helen Fielding heeft met deze derde film geen waardige nakomeling gecreëerd, maar veeleer het kind met het badwater weggegooid.

Love handles en love troubles

Toen Bridget Jones’s Diary twintig jaar geleden in de boekhandel opdook, bleek Fieldings roman voor heel wat vrouwen een verademing. De fictieve dagboekpagina’s van de tweeëndertigjarige Bridget Jones lieten lezend Groot-Brittannië kennismaken met een hoofdpersonage met wie ze zich makkelijk konden vereenzelvigen. Een vrouw met love handles en love troubles wier meest standvastige relatie die met haar pakje sigaretten was. Het boek en opvolger Bridget Jones: The Edge of Reason werden in veertig landen gepubliceerd en gingen meer dan vijftien miljoen keer over de toonbank. Een filmadaptatie was onvermijdelijk.

De Amerikaanse Renée Zellweger kreeg in 2001 en 2004 de eer om het romanpersonage tot leven te wekken, en om er toch maar niet uit te zien als een Hollywoodster kwam ze telkens vijftien kilo bij. Geen vergeefse moeite. De Céline Dion kwelende, wijn zwelgende Zellweger wist Bridget perfect van papier naar scherm te vertalen, en het extra gewicht dat ze daarvoor moedwillig meesleepte, maakte haar zo mogelijk nog geliefder. ‘Dit zijn wij!’ werd er in menige huiskamer gekird.

‘That girl’

Bridget Jones was niet alleen een vrouw die eruitzag als zij – of tenminste: als een vrouw die ze kennen -, maar ook een vrouw die sprak, dacht en deed zoals zij. Iemand die vloekt, onbetamelijk dronken wordt op bedrijfsfeestjes, bekvecht met haar moeder en zich na een geslaagde date uit haar beige, hoog getailleerde corrigerende slip probeert te wurmen voor een stomende sekssessie. ‘That girl’, waar films normaal gezien enkel met een zijwaartse hoofdknik aan refereren, werd plots in de spotlights gezet.

Natuurlijk is het fenomeen-Bridget Jones niet foutloos. In haar fervente poging een herkenbaar, aimabel en toegankelijk personage neer te zetten, heeft Helen Fielding een cliché geschapen. Het leven van Bridget Jones is volledig gericht op het vinden van de juiste man en het juiste dieet, en de enige voldoening gevende momenten in haar leven hebben te maken met een ring om haar vinger en een getal in de vijftig op de weegschaal. Het is niet bijster bevrijdend om een personage met gebreken neer te zetten wanneer je dat personage enkel maar op die gebreken laat focussen.

Nalatenschap

De echte waarde van Bridget Jones schuilt in haar nalatenschap. Het succes van de franchise plaveide de weg voor een rits vrouwelijke schrijvers die de innerlijke strijd van hun vrouwelijke hoofdpersonages centraal durfden te zetten.

Zo is er Hannah Horvath (Lena Dunham) uit Girls, die er niet om maalt dat haar vetrolletjes over de band van haar panty puilen terwijl ze haar angststoornis bekampt en haar literaire doorbraak forceert. Of Jessica Jones (Krysten Ritter), die in de gelijknamige Netflixreeks ook niet bepaald happy single is, en zich te veel moet focussen op haar detectivekantoor en de demonen uit haar verleden om zich bezig te kunnen houden met iets anders dan casual sex. Recenter is er Fleabag, een HBO-serie ‘over het single zijn in Londen’ waarin het vrouwelijke hoofdpersonage (Phoebe Waller-Bridge) de grenzen van haar eigen seksualiteit en zelfrespect aftast terwijl ze zich afvraagt of haar anus wel de juiste vorm heeft.

De nieuwe generatie Bridgets ziet er niet perfect uit of heeft niet altijd succes in de liefde, maar die eigenschappen worden vandaag voornamelijk gebruikt als character building en niet als plot op zich.

Het is dan ook een gekke keuze om een personage dat vandaag nog meer dan vroeger achterhaald aanvoelt plots weer tot leven te wekken.

Oepsie!

Nochtans was het derde boek zo kwaad nog niet. In Mad About the Boy lijkt Bridget Jones volwassener geworden. Ze is een weduwe van 53 die nog steeds geraspte kaas uit de zak eet wanneer ze zich slecht voelt, maar zichzelf wel bij het nekvel overeind trekt om voor haar twee jonge kinderen te zorgen. Die opzet was echter niet sexy genoeg voor Hollywood – het herkenbare pathos van Bridget Jones is blijkbaar begrensd -, en dus schreef Fielding de kids uit het script en schaafde ze tien jaar van de leeftijd van haar protagonist. De 43-jarige Bridget Jones is nog steeds even hard op zoek, maar is wel gestopt met roken, wat handig is wanneer ze – oepsie! – zwanger blijkt na twee onenightstands. Draagt ze het kind van zakenman Jack Qwant (Patrick Dempsey), die ze dronken op Glastonbury heeft ontmoet, of van haar ex Mark Darcy (Colin Firth), die ze op een doopfeest letterlijk weer tegen het lijf loopt? Lekker vernieuwend, zo’n vrouwenfilm die onderhuids weer over mannen gaat.

De kritiek die volgde op de trailer had, zoals dat gaat in Hollywood, weinig te maken met de plot en alles met het uiterlijk van Renée Zellweger, die ook dit keer de hoofdrol voor haar rekening neemt. De aantijgingen dat ze er ’te strak’ uitziet en ‘geobsedeerd is door jonger te willen lijken’ moeten bijzonder bitter smaken voor een vrouw die werkzaam is in een industrie die hardnekkig weigert om vrouwelijke personages te creëren die onderhevig zijn aan ouderdom.

Het minste wat je van vrouwen die over vrouwen schrijven mag verwachten, is dat ze die vrouwen eer aandoen.

Een schattige whodunit

Helen Fielding had een open en eerlijk gesprek kunnen starten over hoe het is om op je 43e onverwacht zwanger te worden, een verhaal waarin de vrouw en niet de mogelijke vader van de baby centraal staat. In plaats daarvan lijkt Bridget Jones’s Baby ver van de realiteit te staan. Het is een schattige whodunit die alle hedendaagse alternatieven voor een klassieke moeder-vader-kindconstructie volledig negeert.

Wat zou u doen, mocht u op uw 43e ontdekken dat u zwanger bent en niet kunt uitvogelen wie de vader is? Of wat zou u, overmand door angst, in alle privacy van uw dagboek minstens één keer overwegen? Voor een vrouw die in de jaren negentig haar publiek voor zich won door openlijk ‘shag’, ‘fuck‘ en ‘bollocks‘ te zeggen, is het bizar dat Bridget het woord ‘abortus’ geen enkele keer in de mond durft te nemen. Al was het maar omdat ze dan niet zou moeten stoppen met drinken.

Natuurlijk moet Bridget Jones niet representatief zijn voor de hedendaagse single. Het idee dat vrouwelijke hoofdpersonages enkel als rolmodellen kunnen fungeren, is een bekrompen opvatting die ons antiheldinnen als Scarlett O’Hara (Gone with the Wind), Beatrix Kiddo (Kill Bill) en Carrie Bradshaw (Sex and the City) gekost zou hebben. Protagonisten hoeven niet mooi, slim, aangenaam of heldhaftig te zijn om iets waardevols te zeggen over de omgeving en de tijdsgeest waarin ze voorkomen.

Hefboom voor slapstick

De meest kenmerkende scène van Bridget Jones’s Baby is *spoiler alert* de ontknoping. Jones’ water breekt en haar twee plausibele baby daddy’s moeten haar gezamenlijk naar het ziekenhuis dragen omdat een groep protesterende vrouwen de weg naar het ziekenhuis verspert. Waarvoor of waartegen de manifestanten op straat komen, wordt niet gespecificeerd: feminisme is enkel een hefboom voor slapstick en een letterlijk obstakel in Bridget Jones’ race naar een happy endgeworden.

‘Vrouwenrechten! Hebben we ondertussen al niet genoeg rechten?’ blaast ook Bridgets moeder wanneer ze de verloskamer binnenvalt, veel te laat voor de bevalling omdat ook zij werd opgehouden door de betoging. Een DNA-test bevestigt ondertussen dat de biologische vader van de baby godzijdank de persoon is waar Bridget stiekem op hoopte. Wanneer ze enkele dagen later het ziekenhuis verlaat, staat niets haar nog in de weg om met de man van haar dromen te trouwen.

Bridget Jones’s Baby verschilt niet veel van het vervallen vegancondoom dat Jones tijdens haar onenightstands gebruikt: krampachtig modern maar tegelijk hopeloos gedateerd en achteraf gezien volstrekt verwaarloosbaar.

BRIDGET JONES’S BABY

Vanaf 12/10 in de bioscoop.

DOOR KATRIN SWARTENBROUX

‘Het is niet bijster bevrijdend om een personage met gebreken neer te zetten wanneer je dat personage enkel maar op die gebreken laat focussen..’

Lekker vernieuwend, zo’n vrouwenfilm die onderhuids weer over mannen gaat.