Uitgeverij Egmont moet een stand op de Boekenbeurs krijgen op straffe van een dwangsom van 500.000 euro. Dat beslist de Antwerpse rechtbank. Het conflict tussen de uitgeverij van Vlaams Belang en de Groep Algemene Uitgevers sleept al jaren aan. Een reconstructie.
Binnen enkele maanden is het weer tijd voor de Boekenbeurs. Op de hoogmis van het boek in Vlaanderen snuisteren duizenden bezoekers twee weken lang tussen kookboeken, strips, romans en ander werk.
Tussen alle boeken zal u Quid nunc? van Gerolf Annemans niet vinden. Een schande, volgens Annemans en de zijnen, waarbij ze steevast aanhalen dat het boek wél werd voorgesteld op de Frankfurter Büchmesse vorig jaar.
Waarom het in Antwerpen niet te vinden zal zijn, heeft verschillende redenen. Annemans’ boek is uitgegeven bij uitgeverij Egmont, eind jaren negentig opgericht in de schoot van het toenmalige Vlaams Blok, omdat politici uit die partij naar eigen zeggen geen plaats kregen bij andere uitgevers.
De boeken van Egmont worden meestal geweigerd door de grote boekverkopers, die anders de boeken op hun stand zouden verkopen. Zo blijkt uit een interne mail dat Fnac in 2001 een boek van Karim Van Overmeire (toen VB, vandaag N-VA) weigerde aan te kopen omdat het ‘commercieel en intellectueel geen verlies zou zijn’. Product manager Brecht Hortensius, die de mail verstuurde, bevestigt dat.
Volgens Hortensius is er ook een praktische verklaring die het voor Fnac vandaag moeilijk maken om boeken van Egmont aan te kopen. ‘Egmont verdeelt haar boeken zelf. Wij werken liever samen met onze leveranciers en proberen samenwerkingen te vermijden met uitgeverijen die hun eigen verdeling organiseren. Mocht Egmont een verdeler vinden, kunnen we nog beslissen wat we met hun catalogus gaan doen. Bij twijfel nemen we hun boeken op in ons systeem en kunnen we ze bestellen op vraag van de klanten zelf.’
Eerder zei Alexis Dragonetti, huidig voorzitter van de GAU, en woordvoerder ad interim van Boek.be (de organisator van de Boekenbeurs), in Boekblad dat Egmont via hun verdeler op de Boekenbeurs kon staan. Maar Egmont verdeelt zelf haar eigen boeken, onder meer via haar webshop. ‘Geen enkele boekverdeler durft het aan om onze boeken te verdelen’, zegt Bob De Brabandere, politiek secretaris van Vlaams Belangvoorzitter Tom Van Grieken. Op die manier blijft de deur van Antwerp Expo dus gesloten voor Egmont.
De uitzondering is Toekomst in eigen handen van Tom Van Grieken zelf. Hij vond onderdak bij uitgeverij Van Praag en wordt op die manier door Centraal Boekhuis verdeeld in Fnac en Standaard Boekhandel. Polemos, de commerciële verdeler van Van Praag, heeft ook een stand op de Boekenbeurs dit jaar.
Dat is geen garantie, aldus De Brabandere. ‘Elke standhouder heeft de verplichting om aan de organisator van de Boekenbeurs een drietal weken voor aanvang van het evenement een bibliografische lijst van de tentoongestelde of te koop aangeboden boeken voor te leggen. Er bestaat geen twijfel over dat de boeken van Uitgeverij Egmont, aangeboden via een eventuele verdeler, vervolgens gewoonweg geweigerd zullen worden, zodat we nog even ver staan.’
Inhoudelijk worden Egmont noch het Vlaams Belang gediscrimineerd.
Statuten
Vier keer heeft Egmont geprobeerd om lid te worden van de Groep Algemene Uitgevers (GAU) en van diens voorganger, de Vlaamse Uitgeversvereniging (VUV). Uiteindelijk besliste Vlaams Belang om eind november naar de rechtbank van eerste aanleg te stappen. Dinsdag 5 september vinden de pleidooien plaats in dat proces en deelt de rechter de datum van de uitspraak mee.
De eerste poging tot toetreding tot de toenmalige VUV kwam er in mei 2006 en werd zonder motivatie afgewezen – de mededeling dat de kandidatuur van Egmont geen tweederdemeerderheid kreeg binnen de aanwezige leden van de Raad van Bestuur niet in acht genomen.
Ook in 2009 verliep het zo, maar een belangrijk verschil is dat in september 2006, zo’n vier maanden na de eerste weigering, de statuten van de toenmalige VUV werden aangepast. Artikel 3 werd aangevuld met de melding dat de boeken van de leden ‘geen rechtstreekse of onrechtstreekse discriminatie op grond van geslacht, ras, huidskleur, afkomst, nationale of etnische afstamming, seksuele geaardheid of religieuze overtuiging’ mogen propageren. Daarnaast werd in artikel 6 geëxpliciteerd dat de beslissing van de algemene vergadering niet diende gemotiveerd te worden. Deze chronologie werd ons ook bevestigd door Rudy Vanschoonbeek, toenmalig voorzitter van de Raad van Bestuur van het toenmalige VUV.
Later, in 2016 en 2017, ving Egmont opnieuw bot bij de beroepsvereniging. Bij die laatste poging was er voor het eerst een gemotiveerd advies van de Raad van Bestuur van GAU aan haar algemene ledenvergadering:
De Raad van Bestuur heeft de Algemene Vergadering een negatief advies gegeven omdat de doelstelling van de uitgeverij en de inhoud van de publicaties van Egmont de politieke lijn van het Vlaams Belang weerspiegelen (er is kennelijk en aantoonbaar een directe band tussen Egmont en Vlaams Belang). Zij stroken niet met de statuten (art. 3) van de GAU […]
De leden volgden dat advies quasi unaniem. Dragonetti bestreed eerder in Boekblad het idee dat zijn vereniging de uitgeverij van Vlaams Belang wil buitensluiten: ‘Wij zijn geen politieke entiteit, maar een belangenorganisatie. Of Egmont aan de voorwaarden voldoet, zal de rechter uitmaken, maar een meerderheid van de leden heeft zich tegen toetreding uitgesproken en daar hebben ze ook het recht toe.’
‘De realiteit is eenvoudig: een stand hebben op de Boekenbeurs is inderdaad gelinkt aan het lidmaatschap van een van de drie verenigingen die Boek.be gelasten met het organiseren van de beurs. Dat zijn de GAU (algemene uitgevers), de GEWU (wetenschappelijke en educatieve uitgevers) en de VVB (Boekhandelaars). De aanwezigheid van een boek is dat niet. Elk boek kan, mits het reglement van de Boekenbeurs wordt gevolgd, op de Boekenbeurs liggen via een deelnemende uitgever, boekenverdeler of boekhandelaar. Inhoudelijk worden Egmont noch het Vlaams Belang gediscrimineerd.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier