Throwback Friday: Federico García Lorca, de Spaanse schrijver met het Dalí-complex

© gf

Elke vrijdag van augustus brengt Knack Focus met ‘Throwback Friday’ een hommage aan een minder bekende artiest die het verdient om in de bloemetjes gezet te worden. Vandaag is dat de Spaanse dichter en toneelschrijver Federico García Lorca, die exact 80 jaar geleden werd vermoord.

Het Spaanse plattelandsstadje Fuente Vagueros wordt op 5 juni 1898 een inwoner rijker: Federico García Lorca ziet het levenslicht. Wisten de stadsbewoners toen veel dat ze een van de grootste Spaanse schrijvers to be in hun midden hadden.

García Lorca ontpopt zich in zijn studententijd tot een rasecht blokbeest. Naast recht en literatuur, studeert de jongen ook compositieleer. Alsof dat nog niet genoeg is, haalt hij ook zijn diploma als pianist. Het is dankzij een van zijn hoogleraren aan de universiteit dat hij zijn eerste boek publiceert, Impresiones y Paisajes, oftewel Impressies van landschappen. Collega-schrijver en politicus Don Fernando de los Rios overtuigt García Lorca’s ouders om hem onder te brengen in het Residencia de estudiantes, een kunstenaarsresidentie voor opkomend talent.

Kakkerlakken en vlinders

In de residencia ontmoet hij verschillende lotgenoten die het later ook ver zouden schoppen in de Spaanse cultuurgeschiedenis, onder hen de later meest bekende snor van Spanje en toonbeeld van de surrealistische schilderkunst, Salvador Dalí. Op aandringen van theaterdirecteur Gregorio Martínez Sierra schrijft de Spaanse belofte een eerste toneelstuk. Het verhaal van de onmogelijke liefde tussen een kakkerlak en een vlinder, zeg maar de Romeo en Julia van de insecten, wordt door het publiek maar matig geapprecieerd. Na vier uitvoeringen wordt El maleficio de la mariposa geschrapt. Het laat een litteken achter op de relatie tussen de schrijver en zijn publiek.

Verliefd op Dalí

Voor zijn tweede toneelstuk schakelt de Spanjaard de hulp in van zijn goede vriend Dalí, die de decors maakt van Mariana Pineda. Voor García Lorca blijft de relatie niet puur vriendschappelijk, maar Dalí wenst niet op zijn avances in te gaan. De twee groeien uit elkaar en de schrijver belandt in een depressie. Hij weet geen blijf met zijn homoseksuele gevoelens in het nog erg conservatieve Spanje, al zal hij dat in later werk wel kwijt kunnen. Wanneer Dalí samen met een andere goede vriend samenwerkt aan Un Chien Andalou, een film uit 1929, denkt García Lorca dat de titel ervan op hem slaat: de Andalusische hond.

Hij reist naar New York, belandt uiteindelijk terug in Spanje en vele schrijfsels later – we besparen u zijn volledige palmares – maakt García Lorca steeds meer deel uit van de Spaanse avant-garde en uit hij steeds vaker openlijk socialistische ideeën. Dat komt hem duur te staan tijdens de Spaanse burgeroorlog. De schrijver wordt gearresteerd door nationalistische groepen en later vermoord teruggevonden langs de kant van de weg. De vlinder ruilde de kakkerlak en het triestige aardse bestaan in voor een plekje in de geschiedenisboeken.

(JL)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content