‘Saaie, maar terechte keuze’: Kazuo Ishiguro wint Nobelprijs voor Literatuur

© REUTERS

De Engelse auteur Kazuo Ishiguro heeft de Nobelprijs voor Literatuur 2017 gewonnen. ‘Over deze winnaar zal weinig discussie geweest zijn’, denkt professor Engelse literatuur Pieter Vermeulen. ‘Hij is wat ouder én heeft een geschiedenis met migratie.’

De Engelse auteur Kazuo Ishiguro heeft de Nobelprijs voor Literatuur 2017 gewonnen. Volgens de jury heeft Ishiguro ‘de afgrond ontdekt onder ons illusoire gevoel van verbinding met de wereld’ via ‘romans met een grote emotionele kracht’.

Kazuo Ishiguro werd geboren in Japan, maar heeft zich naar eigen zeggen altijd meer aangetrokken gevoeld tot de Engelse literatuur. Op zijn 28ste debuteert hij met A Pale View of Hills, dat meteen goed wordt onthaald en in de prijzen valt. Amper zes jaar later, in 1989, wint hij de prestigieuze Man Booker Prize voor zijn derde boek The Remains of the Day, later verfilmd met onder meer Anthony Hopkins in een van de hoofdrollen. Ook The White Countess en Never Let Me Go kregen, respectievelijk in 2005 en 2011 een filmversie. Naast romans, die in België heel wat lezers vonden, schrijft Ishiguro ook scenario’s en songteksten.

‘Zijn personages zijn vaak kafkaiaans vervreemd van hun omgeving.’

Pieter Vermeulen, professor Engelse literatuur (KU Leuven)

‘Ishiguro’s romans draaien meestal rond identiteit en hoe een individu zichzelf kan blijven’, zegt Barry Lewis, professor Engelse literatuur van de Universiteit van Sunderland in een profiel dat The Guardian over Ishiguro schreef.

Pieter Vermeulen, professor Engelse literatuur aan de KU Leuven en Ishigurofan, deelt die analyse. ‘Het grote thema in zijn werk is de verhouding tussen de mens en de wereld waarin hij leeft. Zijn personages zijn vaak vervreemd van hun omgeving, zoals de karakters van Kafka dat ook zijn.’

Hoewel Ishiguro zichzelf vooral beschouwt als Brits schrijver, vindt Vermeulen dat er onmiskenbaar iets Japans in zijn werk zit. ‘Hij schrijft gevoelig, zonder ooit sentimenteel te worden. De emoties in zijn romans zijn altijd wat ingehouden, zoals je dat ook bij Haruki Murakami ziet. Tegelijk is zin werk heel Brits: het speelt zich vaak af in kostscholen en regelmatig duikt er een butler op.’

Voetballer

Vermeulen vermoedt dat het dit jaar tussen Ishiguro en Murakami gegaan is .’Over deze winnaar zal weinig discussie zijn, in tegenstelling tot over Bob Dylan vorig jaar. Het is dan ook een erg veilige, misschien zelfs saaie keuze. Zijn excellentie staat buiten kijf, hij is al wat ouder en heeft een geschiedenis met migratie.’

Dat laatste blijkt een patroon te zijn onder Nobelprijswinnaars Literatuur. ‘In 2016 won Svetlana Aleksijevitsj, die geboren werd in de toenmalige USSR en vervolgens Wit-Russische werd. De Zuid-Afrikaan J.M. Coetzee woonde in de VS en huist vandaag in Australië. Orhan Pamuk, die won in 2000, wordt door sommigen in zijn thuisland verguisd nadat hij de Armeense genocide erkende.’

‘Over deze winnaar zal weinig discussie zijn.’

Pieter Vermeulen, professor Engelse literatuur (KU Leuven)

Dat Ishiguro nu, op zijn 62ste, de hoogst mogelijke erkenning krijgt, zal hij ongetwijfeld grappig vinden. In The Guardian zei hij ooit: ‘Er heerste het idee dat een schrijver die dertig is in een vroeg stadium van zijn schrijfcarrière zit. Maar ik realiseerde me dat je meer moet denken aan een voetballersloopbaan. Je beste kansen om een goed boek te maken, zitten tussen je 30ste en je 45ste.’

Wilt u vandaag nog beginnen aan Ishiguro’s oeuvre? Dan raadt Vermeulen Never Let Me Go aan, uit 2005. ‘Het boek gaat over menselijke klonen, die opgroeien met als doel om uiteindelijk orgaandonor te worden, maar wel een cultureel hoogstaande opvoeding krijgen. Ishiguro raakt er heel wat grote thema’s aan, zoals cultuur, ongelijkheid, wetenschap en onderwijs. Voor mij nog altijd een van de grote romans van deze tijd.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content