‘Big Brother is watching you.’ Bij die zinsnede denkt u maar beter niet spontaan aan Betty ‘Boys Boys Boys’ Owczarek, wel aan George Orwell en zijn ‘1984’. Vandaag is het 66 jaar geleden dat de vooraanstaande Britse journalist, criticus en schrijver overleed. Orwell in vijf stappen.
Hij heette niet echt George Orwell
Op dertigjarige leeftijd debuteerde Eric Arthur Blair als schrijver met ‘Down and Out in Paris and London’, een boek over het leven als arme in de grootsteden. Dat bracht hij niet uit onder zijn eigen naam, maar onder het pseudoniem George Orwell. Voor die schuilnaam speelde hij, uit liefde voor zijn vaderland, leentjebuur bij de patroonheilige St. George en bij de rivier Orwell in Suffolk.
Hij vond de term Koude Oorlog uit
Orwell was de eerste die, in zijn essay ‘You and the Atomic Bomb’ uit 1945, de term ‘Koude Oorlog’ gebruikte voor de ideologische en politieke spanningen tussen de communistische Sovjet-Unie en de kapitalistische Verenigde Staten. Daarin waarschuwde hij al voor een nieuwe wereldorde van politieke systemen waarbij alles ondergeschikt is aan het staatsidee.
Hij werkte, zonder het te weten, samen met de CIA
Behalve van ‘1984’ kent het grote publiek Orwell voornamelijk van ‘Animal Farm’. Dat boek werpt een satirische en kritische blik op het politieke systeem van de toenmalige Sovjet-Unie. Na een revolutie op de boerderij nemen de dieren de touwtjes in handen, maar al snel voelen enkelen zich beter dan anderen. Later zou er van het verhaal ook een animatiefilm gemaakt worden, gefinancierd door de CIA. Dat onthulde ex-agent Everette Howard Hunt in zijn boek ‘Undercover: Memoirs of an American Secret Agent’.
Hij lag aan de basis van de participerende journalistiek
Na zijn boek over de armoede in de Parijse en Londense straten werd Orwell in 1936 betaald om een verslag te schrijven over de werkende klasse in Noord-Engeland. Met ‘The Road to Wigan Pier’ verdiepte hij zich – letterlijk – in het leven van arbeiders in de steenkoolmijnen. Hierdoor wordt Orwell gezien als een van de grondleggers van de participerende journalistiek.
Hij werd erkend (maar aanvankelijk niet door iedereen)
Time Magazine noemde ‘Animal Farm’ een van de 100 beste Engelstalige boeken. Het werk won ook verschillende prijzen en is verplichte literatuur in bijna elke middelbare school. En toch waren de eerste recensies niet allemaal even lovend. ‘Saai’, ‘inconsistent’ en ‘stereotiep’ waren enkele van de termen die de pers destijds gebruikte om het boek te omschrijven.
Jorik Leemans
