2016 volgens Ruth Joos: ‘Geen tijd hebben voor cultuur is het flauwste excuus ooit’

© VRT

Creatief Vlaanderen maakt de balans op van het voorbije jaar. Radiomaker Ruth Joos beleefde genoeg om haar culturele bekeringsdrang – haar woorden – te blijven voeden.

Uit ons voorafgaandelijke mailverkeer leidde ik al af dat je staat te trappelen om je ontdekkingen te delen. Zoals het de presentatrice van een ooit roemrucht cultuurprogramma betaamt.

RUTH JOOS: O, maar daar gaan we niet weer over beginnen, hè. (lacht) Nee, het leven is gewoon meer dan werken alleen, niet? Geen tijd voor cultuur hebben is het flauwste excuus ooit.

Dat is bij jou dus van geen tel.

JOOS: Inderdaad. Voor mij was 8 september bijvoorbeeld een belangrijke dag, toen One More Time with Feeling van Nick Cave in de bioscopen speelde. (haalt diep adem) Dat was… Amai. Ik ben er nog altijd niet goed van, dat meen ik echt. Op voorhand kun je denken: waarom maakt hij een docu over zijn verongelukte zoon? Is dat niet exhibitionistisch? Waarom die pijn laten zien? Maar die vragen verdwijnen terwijl je kijkt. Het is heel integer. Hij is een maker, dingen maken is wat hij doet, en waarschijnlijk is dat ook zijn redding. Ook de plaat, Skeleton Tree, is heel intens en heel mooi.

Is 2016 nog om een andere reden een mijlpaal voor je?

JOOS: Ik loop enorm achter wat series betreft. Ik zeg het met het schaamrood op de wangen, maar ik ben nog een analoge kijker. Ik heb wel genoten van The Knick, op dvd dan, een serie van Steven Soderbergh over het Knickerbocker, een ziekenhuis in het New York van begin twintigste eeuw. Clive Owen speelt de hoofdrol, een aan opium verslaafde chirurg. Gitzwart maar heel goed, met een fascinerende soundtrack. Mijn lief kwam daar mee af. Hij is de culturele aangever bij ons thuis, geloof het of niet. (lacht) Ik dacht: o neen, kostuums. Maar dat ben ik heel snel vergeten.

Geef je wel eens zomaar een boek of plaat cadeau, zonder dat er een verjaardag of bedlegerigheid mee gemoeid is?

JOOS: O ja. Ik weet niet meer aan wie ik Elena Ferrante, de Italiaanse bestsellerauteur, al allemaal heb uitgedeeld. Mijn bekeringsdrang houdt niet op. Iedereen leest nu vooral het vierluik De geniale vriendin, maar de korte werken, bijna novelles die ze daarvoor heeft geschreven, vind ik nog van een ander niveau: Dagen van verlating en De verborgen dochter. Mocht ik schrijfster zijn, dan zou ik willen dat ik zo ver zou durven te gaan. De diepte van in de eigen afgrond kijken, van het mens zijn. Ik ga nu niet de cultuurpessimist uithangen, maar ik heb de indruk dat er bij literatuur meer angst – nou ja, laten we het woord koudwatervrees gebruiken – bestaat om het over het werk zelf te hebben. Bij film, muziek of tv ervaar ik nooit die vrees dat het dan te hermetisch of elitair wordt. Meestal staat de biografie van de schrijver centraal, om het verteerbaar te maken of zo. Ik weet niet hoe dat komt. Nu goed, ik zit tegenwoordig blijkbaar weer in de vrouwenclub: onlangs heb ik alles van Maggie Nelson ontdekt, en me daar heel goed bij gevoeld. En afgelopen weekend heb ik zelfs teruggegrepen naar Virginia Woolf. Zo goed, zo goed. En zo eindigt elke avond: lezend in bed.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content